بررسی شیوه ها و تاکتیک های جنگی قرمطیان بحرین با توجه به عقاید منجی گرایانه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در اواخر قرن سوم هجری ابوسعید جنّابی با بهره گیری از عقاید اسماعیلیان قرمطی، دولت قرمطیان را در بحرین تأسیس کرد. این دولت به دلیل اختلافات مذهبی که با حکومت های همجوار داشت اغلب با دستگاه خلافت عباسی و اهل سنت در کشمکش بود. حاکمان قرمطی بحرین با بهره گیری از نیروی ایمان پیروانشان در صدد دستیابی به اهداف خود بودند. آنان معتقد بودند با ظهور قائم منتظرشان، اسلام منسوخ خواهد شد و با پایداری در نبرد تلاش می کردند زمینه ظهور او را فراهم سازند. بعلاوه پیروی از روش های جنگی منحصر به فرد و مبتنی بر سبک های ابداعیشان اسباب موفقیت بیشتر آن ها را فراهم می ساخت. مسأله اصلی پژوهش حاضر بررسی شیوه ها و تاکتیک های جنگی قرمطیان با توجه به عقاید منجی گرایانه آن ها می باشد. سؤال اصلی آن است که قرمطیان بحرین برای وصول به موفقیت در میدان نبرد از چه روش هایی استفاده می کردند؟ که در پاسخ باید گفت یافته های این پژوهش حکایت از آن دارد که آشنایی قرامطه با شیوه ها و تاکتیک های نظامی از یک سو و به کارگیری درست و مؤثر آن تاکتیک ها در پیروزی هایشان تأثیر بسزائی داشته است. از سوی دیگر، در بررسی شیوه های جنگی قرمطیان به این نتیجه می رسیم که آنان در مقابله با دشمنان خود به شیوه ها و تاکتیک های رزمی معاصر خود آشنا بودند. آن ها در نبردها شیوه مناسب شرایط اقلیمی وجغرافیایی محل نبرد را در نظر می گرفتند، بنابراین در تصرف مناطق ساحلی از فنون دریایی و در مناطق کوهستانی و بیابانی، از شیوه استتار یا کمین و تعقیب و گریز که مناسب آن مناطق بود، بهره می بردند.