بررسی و تحلیل واقعه بلوای نان در اصفهان و کشته شدن حاج محمدجعفر خوانساری 1329/1911 (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در جریان بلوایی که به علت کمبود نان و گرانی ارزاق در 7 جمادی الاول 1329ق/ 6 مه 1911م، در اصفهان رخ داد، حاج محمدجعفر خوانساری، معاون یا کفیل بلدیه شهر، به طرز فجیعی کشته شد و تعدادی از نهادهای تازه تأسیس اداری شهر تخریب گردید. در گزارش و تحلیل این واقعه، روایت های گوناگونی ابراز شده است که این نوشتار سعی دارد با توجه به این روایت ها و با توجه به عوامل قدرت در شهر اصفهان و شرایط حاکم بر شهر در آن دوره، به بررسی و تحلیل این واقعه بپردازد و پیچیدگی های آن را با تأکید بر حادثه کشته شدن خوانساری واکاوی نماید. براین اساس سئوال اصلی پژوهش این است که: چگونه مشکل کمبود نان و گرانی ارزاق در اصفهان در سال 1329ق، به درگیری عوامل مختلف قدرت در شهر منجر شد؟روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و مبتنی بر منابع مکتوب و روزنامه های منتشره در آن دوره می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که عوامل گوناگون قدرت در اصفهان با توجه به شرایط حاکم بر شهر که ناشی از وقوع انقلاب مشروطه بود، برای بیرون کردن یکدیگر از عرصه قدرت و ضربه زدن به همدیگر، محمدجعفر خوانساری را در شورشی ساختگی به بهانه کمبود نان و گرانی ارزاق کشتند و تعدادی از نهادهای مدنی شهر را غارت و تخریب نمودند.