هدف از انجام این پژوهش، تعیین نقش شایستگی های حرفه ای دبیران در پیش بینی پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان مدارس عادی و خاص بود. نمونه ای با حجم 363 نفر از دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهرستان رفسنجان (210 نفر از مدارس عادی و 153 نفر از مدارس خاص) انتخاب شد. برای تعیین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از نمره پایانی آنها در درس ریاضی و جهت تعیین شایستگی های حرفه ای دبیران ریاضی از پرسشنامه استفاده و با انجام تحلیل عاملی اکتشافی روی پرسشنامه مورد نظر، سه عامل شامل شایستگی های شناختی، عاطفی و مهارتی شناسایی شد. ضریب آلفای کرونباخ برای عامل های زیربنایی به ترتیب 88/0، 87/0 و 83/0 به دست آمد. نتایج روایی همگرا و تفکیکی نشان دادند که پرسشنامه از روایی قابل قبول برخوردار است. سپس، وضعیت شایستگی های حرفه ای دبیران ریاضی از دیدگاه دانش آموزان تعیین و اولویت بندی شدند. نتایج نشان داد که بین شایستگی های شناختی، عاطفی و مهارتی دبیران ریاضی و پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان رابطه مثبت وجود دارد و میزان این رابطه در مدارس خاص بیشتر است. شایستگی های مهارتی دبیران در مدارس عادی و شایستگی های عاطفی دبیران در مدارس خاص پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان را پیش بینی می کنند. سرانجام، بر اهمیت شایستگی های حرفه ای در فرآیند آموزش، جذب و ارزیابی عملکرد دبیران ریاضی تأکید شد.
