ایران و ایرانیان از زمان های بسیار دور با ساکنان شبه قاره هند ارتباط داشته اند. این امر از یک طرف ناشی از ضرورت و نیازهای اقتصادی و از طرف دیگر اشتراک فرهنگی و تاریخی دو ملت بوده است. بسیاری از ساکنان و اقوام شبه قاره به ایران مهاجرت کرده و اسکان دائمی یافته بودند. با توجه به انسداد مرزهای جغرافیای شبه قاره و یا صعب العبور بودن آن در شمال و شمال غرب، مراودات و مناسبات ساکنان شبه قاره هند با ایران و بین النهرین از اهمیت و ضرورت بسیار زیادی برخوردار بود. از آنجا که امنیت راه های زمینی کمتر و راهزنان مزاحمت های فراوان ایجاد می کردند و از طرف دیگر ناوگان دریایی قدرت حمل کالا و مسافر بیشتری را داشته و امنیت راه ها نیز بهتر تامین می گردید، رفت و آمد ساکنان شبه قاره با بنادر و سواحل خلیج فارس از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بود.در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی،کانون های بازرگانی خلیج فارس و جزایر و سواحل آن در تجارت با سواحل غربی هند، اهمیت و ضرورت این مناسبات و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی آن مورد کندوکاو و بررسی قرار می گیرد؛نتایج تحقیق بیانگر آن است که با وجود سابقه طولانی این مناسبات، با ظهور اسلام ابعاد تازه ای یافت و بازرگانان و تجار مسلمان ضمن داد و ستد اقتصادی به مبادلات فکری و فرهنگی نیز پرداخته و از مهمترین عوامل نشر و گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی در شبه قاره هند و حتی از این طریق در آسیای جنوب شرقی گردیدند.
