امروزه، با توجه به تحولات گسترده داخلی و خارجی و در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، بهره گیری از مدیریت سنتی و اتخاذ تدابیر عملیاتی در سازمان ها و نهادهای کشور، بخصوص نهادهای فرهنگی ناکارآمد شده است؛ مدیریتی که قادر به حل مسائل و مشکلات کشور نخواهد بود. استمرار غفلت نسبت به تغییر این نوع مدیریت، پیامدهای جبران ناپذیر مادی و معنوی در پی دارد. فقدان مدیریت راهبردی، همه سازمان ها و نهادهای کشور از جمله حوزه های علمیه را دچار تهدید جدی می کند. مدیریت راهبردی با دو مؤلفة تفکر و برنامه ریزی راهبردی، به اجرای راهبردها و ارزیابی آنها می پردازد. این مقاله با رویکرد تحلیلی و بررسی اسناد سعی دارد تحول حوزه های علمیه، که بارها مورد تأکید مقام معظم رهبری قرار گرفته است، در پرتو مدیریت راهبردی در مقطع زمانی دوره پنجم شورای عالی حوزه های علمیه (1391 1387)، مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. در این راستا، ضمن توصیف و تحلیل مدیریت راهبردی شورای عالی حوزه های علمیه در امر تحول حوزه، تلاش شده است سیر اقدامات این شورا در این دوره بررسی می شود، تا نگاه راهبردی به حوزه های علمیه برجسته گردد.
