زیج معتبر سنجری ، جایگاه و اهمیت آن در تاریخ نجوم دوره اسلامی

چکیده

زیج معتبر سنجرى اثر ارزشمند اخترشناس پرآوازهء ایرانى عبدالرحمان خازنى (525-475 ق / 82 0 1- 130 ام) جایگاه ممتازى در سده هاى میانى نجوم دورهء اسلأمى دارد، خازنى که در مرو مى زیست، در مقدمهء این زیج به این نکته اشاره مى کند که این زیج حاصل رصدهاى 35 سالهء او است. وى در مقدمه فهرستى از نوآورى هایش را در این زیج عرضه مى کند که مهمترین آنها دربارهء رؤیت هلأل ماه، نظریهء گرفتگى هاست. همچنین وى موارد برترى زیج معتبر را نسبت به زیج هاى قبلى بیان کرده است. این مقاله نسخه هاى خطى به جا مانده از زیج معتبر و بخشهاى مهم آن را بررسى مى کند. البته هر کدام از این بخشها، در نهایت کل زیج به بررسى و تحلیل دقیق تر نیاز دارد،