انرژی ایران

انرژی ایران

انرژی ایران دوره نوزدهم پاییز 1395 شماره 3 (پیاپی 59) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تعیین تابع تولید انرژی گندم آبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تابع تولید گندم آبی ستانده و نهاده انرژی انرژی آب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 425 تعداد دانلود : 16
این پژوهش به منظور تعیین تابع تولید انرژی گندم آبی و بررسی نقش هر یک از نهاده های کشاورزی از جمله آب در انرژی تولیدی، در دشت مهیار شهرستان شهرضا انجام شد. به این منظور تمامی نهاده های مصرفی و ستاند ه های تولیدی این محصول، از طریق جمع آوری اطلاعات زراعی 70 کشاورز دشت مهیار که به صورت تصادفی انتخاب شدند، گردآوری گردید. در قدم بعدی، معادل انرژی نهاده ها و ستانده ها محاسبه شد و از طریق تحلیل رگرسیون و با روش کمترین مربعات، در نرم افزار EViews 5 ، ضرایب دو معادله انرژی کاب – داگلاس و ترانسندنتال، به دست آمد. به وسیله این دو معادله می توان با داشتن انرژی نهاده های مصرفی، انرژی ستانده را که نمایان گر عملکرد تولید محصول است به دست آورد. مقایسه های آماری نشان داد که معادله ترانسندنتال نسبت به معادله انرژی کاب – داگلاس از برازش بهتری در تعیین تابع تولید انرژی گندم، برخوردار است. براساس نتایج تعیین کشش نهاده ها در توابع به دست آمده، مؤثرترین نهاده ها در تولید انرژی دانه گندم به ترتیب سطح زیر کشت، انرژی کود شیمیایی، ماشین آلات و آب مصرفی است. انرژی آب با کشش 05/0- نشان داد که این نهاده بیش از اندازه مصرف می شود.
۲.

تحلیل سناریو درباره پتانسیل کاهش گازهای گلخانه ای در بخش تولید برق ایران با استفاده از مدلساز LEAP(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گازهای گلخانه ای بخش تولید توان ایران سیستم برنامه ریزی بلند مدت انرژی (LEAP) سناریو انرژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 759 تعداد دانلود : 48
مسائل زیست محیطی بخصوص تغییرات آب وهوایی، به دلیل افزایش انتشار گازهای گلخانه ای در چند دهه اخیر، مسئاله ای جهانی شده است. در ایران بخش نیروگاهی با سهم 30.2 درصدی از کل انتشار دی اکسید کربن ، بزرگترین بخش منتشر کننده ی گازهای گلخانه ای است. روش تحلیل سناریو بر اساس مدل برنامه ریزی بلند مدت جایگزین های انرژی (LEAP) برای تحلیل کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در بخش تولید توان ایران استفاده می شود. سناریوهای ادامه روند فعلی، افزایش بازده بخش تولید توان، انرژی تجدیدپذیر و هسته ای و ترکیب سناریو افزایش بازده و انرژی تجدیدپذیر و هسته ای، راه های مختلف توسعه را که در بخش تولید توان ایران به دلیل سیاست های متفاوت ممکن است، ارائه می دهد. افق زمانی این شبیه سازی تا سال 1420 و سال پایه آن سال 1390 است. انتشار گازهای گلخانه ای در سناریو ادامه روند فعلی رشد متوسط سالیانه 5.2 درصد را بین سال 1390 و1420 دارد ، در حالی که تقاضای برق به طور متوسط 6 درصد سالیانه در این دوره رشد می کند. در سه سناریو دیگر سیاست های کنترل انتشار گازهای گلخانه ای در نظر گرفته می شود. بنابراین کاهش انتشار گازهای گلخانه ای بین سناریوهای ادامه روند فعلی و افزایش بازده بخش تولید توان، انرژی تجدیدپذیر و هسته ای و سناریو ترکیبی به ترتیب مقدار 198438، 228877 و 360898 هزار تن CO2eq است.
۳.

بهینه سازی سیستم پمپ زمین گرمایی به کمک انرژی خورشیدی، جهت تامین گرمایش ساختمان (مطالعه موردی شهر سبزوار)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ضریب عملکرد پمپ حرارتی زمین گرمایی کلکتور خورشیدی طراحی بهینه نرم افزار ترنسیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 611 تعداد دانلود : 694
در این پژوهش طراحی بهینه ی یک سیستم ترکیبی شامل کلکتور خورشیدی و پمپ حرارتی زمین گرمایی از دیدگاه فنی و اقتصادی برای تأمین بار حرارتی یک ساختمان مورد بررسی قرار گرفته است. عملکرد اجزای مختلف سیستم به گونه ای تنظیم شده است که علاوه بر پیش گرمایش سیال ورودی به اواپراتور و تنظیم این دما به مقدار ایده آل، ضریب عملکرد پمپ حرارتی نیز افزایش یابد. سیستم بهینه ابتدا از لحاظ فنی و سپس از دیدگاه اقتصادی بررسی و طرح بهینه با در نظر گرفتن ملاحظات فنی و اقتصادی انتخاب شده است. مدل انتخابی دارای ضریب عملکرد میانگین 3.9 برای پمپ حرارتی، مساحت 30.375 مترمربع برای کلکتور و طول لوله زمین گرمایی 472.5 متر (5 چاه 47.5 متری با استفاده از لوله های U شکل سری) می باشد. هزینه کلی سیستم بر اساس کمینه کردن هزینه های اقتصادی به عنوان تابع هدف و پس از انتقال هزینه ی عملیاتی به سال پایه برابر با 85680 دلار برآورد شده است.
۴.

شناسایی و رتبه بندی موانع بهینه سازی مصارف انرژی در نیروهای مسلح ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انرژی تحلیل سلسله مراتبی نیروهای مسلح بهینه سازی مصارف انرژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 467 تعداد دانلود : 734
هدف اصلی این تحقیق، شناسایی موانع بهینه سازی مصارف انرژی و رتبه بندی آن ها بر اساس نظر خبرگان، در نیروهای مسلح ایران می باشد. این پژوهش، به صورت توصیفی- پیمایشی در سال 1394 دریکی از رده های نظامی انجام شده است. حجم جامعه آماری شامل 105 نفر از مسئولین ارشد و کارشناسان معاونت های مهندسی که وظیفه امر اصلاح الگوی مصارف انرژی در نیروهای مسلح را به عهده دارند، بوده است. ابزار گردآوری داده ها شامل دو پرسشنامه می باشد و موانع بهینه سازی مصارف انرژی، با تحقیقات کتابخانه ای استخراج شد. روش مورداستفاده برای تعیین اوزان و رتبه بندی هر مانع، روش AHP بوده است. بر اساس مطالعات کتابخانه ای موانع بهینه سازی مصارف انرژی شامل موانع مدیریتی، اطلاعاتی، مالی و فرهنگی می باشد و یافته ها نشان می دهد، شاخص های موانع بی رغبتی مدیریت ارشد سازمان و عدم وجود سرمایه گذاری جهت انجام پروژه های بهینه سازی با ضرایب اهمیت 3055/0 و 2019/0 در رتبه های اول و دوم و مانع هزینه بالای شناسایی فرصت های بهینه سازی با ضریب اهمیت 0399/0 در آخرین رتبه قرار دارد. سازمان نیروهای مسلح می تواند با برنامه ریزی های دقیق فرماندهان ارشد در راستای اصلاح الگوی مصرف و تخصیص اعتبار درست جهت سرمایه گذاری پروژه های بهینه سازی و با انجام اقدامات فرهنگی و تدوین ضوابط قانونی جهت بالا بردن حس مسئولیت در کارکنان، بستری مناسب، جهت پیاده سازی سیاست های انرژی ایجاد نماید.
۵.

سنجش تأثیر فاوا بر مصرف انرژی در ایران: در قالب یک مدل STR(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران فناوری اطلاعات و ارتباطات مصرف انرژی مدل رگرسیون انتقال ملایم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 129 تعداد دانلود : 548
اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر مصرف انرژی یکی از موضاعات مهم و چندوجهی است. گسترش فاوا می تواند از طریق افزایش کارایی، مصرف انرژی را کاهش دهد؛ در مقابل، ظهور تولیدات و خدمات جدید در این راستا منجر به تقاضای اضافی برای انرژی می شود. بر این اساس مطالعه حاضر به بررسی اثر غیرخطی فاوا بر مصرف انرژی در ایران طی دوره ی زمانی 1391-1353 پرداخته است. به این منظور از متغیرهای سرانه مصرف انرژی و نسبت موجودی سرمایه فاوا در بخش ارتباطات به تولید ناخالص داخلی (به عنوان شاخص فاوا) در قالب یک مدل رگرسیون انتقال ملایم (STR) به عنوان یکی از برجسته ترین مدل های تغییر رژیمی، استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل STR، ضمن تأیید تأثیر غیرخطی شاخص فاوا بر سرانه مصرف انرژی، نشان داده که شاخص فاوا در قالب یک ساختار دو رژیمی با مقدار آستانه ای 62/9 درصد، بر سرانه مصرف انرژی اثر گذاشته است؛ به گونه ای که شاخص فاوا در رژیم اول، تأثیر مثبت بر سرانه مصرف انرژی گذاشته است، درحالی که در رژیم دوم این اثر منفی می باشد. بنابراین می توان انتظار داشت که با افزایش نسبت موجودی سرمایه فاوا در بخش ارتباطات به تولید ناخالص داخلی از سطح آستانه، شاهد کاهش سرانه مصرف انرژی در کشور باشیم.
۶.

استفاده از خوشه بندی دو مرحله ای برای بررسی تاثیر سهمیه بندی بنزین بر رفتار مصرف کنندگان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حمل و نقل داده کاوی سهمیه بندی بنزین خوشه بندی دو مرحله ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 115 تعداد دانلود : 315
بخش حمل و نقل جاده ای بزرگترین بخش مصرف کننده ی بنزین در کشور است که با رشد مداوم تقاضای انرژی در طول زمان، در دهه های اخیر با چالش های بزرگی مواجه بوده است. مهم ترین این چالش ها، کمبود عرضه ی بنزین مصرفی بوده است. برای جبران این کمبود، دولت ناچار به واردات بنزین به مقدار زیاد بوده که اختلاف قیمت خرید و فروش و پرداخت یارانه فشار مالی زیادی بر دولت وارد می کرده است. در گام نخست دولت در تیر ماه سال 1386 بنزین را سهمیه بندی کرد که سرانجام پس از 8 سال و در پی فراز و نشیب بسیار در سال 1394 در عمل منتفی شد. در این مقاله با نگرش جدیدی به روش های داده کاوی به این موضوع نگاه شده است. بازه ی مورد مطالعه از سال 1384 تا 1389 بوده است. نتایج حاصل نشان می دهد که سهمیه بندی بنزین در رفتار مصرفی مصرف کنندگان تاثیر کوتاه مدت داشته است. همچنین نتایج حاکی از آن است که به عنوان سیاست های جایگزین، گسترش ناوگان تاکسیرانی یک راه حل کوتاه مدت و گسترش مترو راه حل بلند مدت برای حل معضل حمل و نقل عمومی در تهران است.
۷.

تاثیر نا اطمینانی قیمت نفت بر بازارهای مالی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازارهای مالی نا اطمینانی قیمت نفت مدلهای خانواده ARCH- GARCH

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 685 تعداد دانلود : 523
هدف مقاله حاضر بررسی اثر نا اطمینانی قیمت نفت بر بازارهای مالی ایران(نرخ ارز، قیمت سکه و شاخص قیمت سهام) با استفاده از داده های سری زمانی برای دوره زمانی 1384 الی 1392 است. برای انجام الگوسازی در مورد تأثیر نااطمینانی قیمت نفت بر شاخص سهام، نرخ ارز و قیمت طلا از مدل های ARCH و GARCHو برای آزمون اثر نا اطمینانی قیمت نفت بر این بازارها، از روش خود رگرسیون برداری(VAR) استفاده شده است. نتایج تخمین بیانگر رابطه منفی بین نا اطمینانی قیمت نفت و بازارهای مالی می باشد. نتایج تحلیل واریانس نشان می دهد که بیشترین تأثیر بر شاخص سهام از طرف نرخ ارز، سپس نا اطمینانی قیمت نفت و بعد از طرف تورم و در نهایت قیمت طلاست. لذا نتیجه می گیریم که در دوره های بعد بیشترین تأثیر از طرف نرخ ارز بر شاخص سهام خواهد بود. بیشترین سهم در تغییرات قیمت سکه به ترتیب از طرف خود متغیر قیمت سکه، شاخص قیمت سهام، تورم، نرخ ارز و نا اطمینانی قیمت نفت می باشد و بیشترین سهم در تغییرات نرخ ارز به ترتیب از طرف خود متغیر نرخ ارز، نا اطمینانی قیمت نفت، شاخص قیمت سهام، تورم و قیمت سکه طلا می باشد. کلید واژه: نا اطمینانی قیمت نفت، بازارهای مالی، مدلهای خانواده ARCH-GARCH طبقه بندیJEL :P28, Q43
۸.

استفاده از منابع انرژی تجدید پذیر به منظور تامین انرژی امن در مراکز حساس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انرژی های تجدیدپذیر قابلیت اطمینان الگوریتم رقابت استعماری پخش بار بهینه انرژی تأمیننشده مورد انتظار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 982 تعداد دانلود : 281
بخش های مختلف شبکه قدرت تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله حوادث طبیعی و یا خطاهای پیش بینی نشده قرار دارند. این موضوع در زمینه تقویت شبکه-های موجود و یا طراحی شبکههای الکتریکی جهت تامین توان این مراکز دارای اهمیت است؛ بهطوریکه آمادگی سیستم برای بازیابی در کوتاهترین زمان ممکن و با کمترین خسارت افزایش یابد. هدف این مطالعه، افزایش امنیت تأمین انرژی الکتریکی در مراکز حساس با استفاده از منابع انرژی تجدید پذیر است بهطوریکه قیود فنی شبکه در کنار عدم قطعیت منابع انرژی و اولویت قطع بارهای حساس برآورده شوند. با توجه به حضور منابع تولید پراکنده و عدم قطعیت تولید توان آنها، روش های متداول بررسی امنیت تامین انرژی به طور مستقیم قابل اعمال نیستند. مدلسازی نهایی بر اساس الگوریتم رقابت استعماری، کاهش سناریو و پخش بار بهینه انجام شده است و برای ارزیابی کفایت تأمین انرژی مصرف کنندگان از مجموعه ای از مسئله های پخش بار بهینه استفاده شده است. مدل ارائه شده در محیط نرم افزارهای MATLAB و GAMS حل شده است و ترکیب بهینه منابع انرژی تجدید پذیر جهت جهت افزایش قابلیت اطمینان بدست آمده است. نتایج نهایی نشان دهنده کارایی الگوریتم پیشنهادی در طراحی مناسب منابع انرژی ترکیبی و افزایش قابل توجه امنیت تأمین انرژی الکتریکی است.
۹.

کنترل سیستم ترکیبی پیل سوختی و باتری جهت حفظ راندمان پیل سوختی درنقطه کاری بهینه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیل سوختی باتری مبدل دوجهته مبدل افزایشی استراتژی کنترل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 266 تعداد دانلود : 164
در این مقاله از سیستم هیبرید پیل سوختی با یک باتری مورد بررسی قرار گرفته است بطوریکه از یک باتری جهت پشتیبان از سیستم پیل سوختی در تامین توات مورد نیاز با و همچنین ذخیره سازی توان
۱۰.

کنترل محرکه های موتورهای DC بدون جاروبک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بهره مدل سازی صرفه جویی در انرژی اینورتر موتور BLDC درایو کنترل بدون حسگر کاهش شار ریپل گشتاور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 341 تعداد دانلود : 565
امروزه با توجه به گسترش روزافزون کاربرد موتورهای الکتریکی در بخش های خانگی، تجاری و صنعتی، جهت مصرف بهینه انرژی الکتریکی، طراحی و ساخت موتورهای الکتریکی پربازده و درایوهای سرعت متغیر مربوطه موردتوجه سازندگان این نوع تجهیزات قرار گرفته است. از این میان، موتورهای DC بدون جاروبک (BLDC) به دلیل مزایای فراوان نظیر بازده بالا، چگالی توان و گشتاور زیاد، سهولت در کنترل، روش ساخت ساده ، قابلیت اطمینان بالا، و نگهداری کم هزینه تر، طی دو دهه اخیر در زمینه های مختلف به کار گرفته شده اند. این موتور از جهت ساختمان شبیه موتور سنکرون آهنربای دائم (PMSM) است اما به سادگی موتور DC کنترل می گردد. این ویژگی ها سبب گردیده است تا اقبال بسیار زیادی به استفاده از این موتورها در طیف وسیعی از کاربردها نشان داده شود. این مقاله با هدف کمک به توسعه و ترویج استفاده از این موتورها در کاربردهای مختلف صنعتی و نیمه صنعتی، مروری به جنبه های مختلف موتورهای BLDC شامل ویژگی ها، مدل سازی، اینورترهای مورد استفاده و تحلیل روش های مختلف کنترلی و در نهایت به بیان نکات پیاده سازی درایو موتور BLDC می پردازد. مزایا و معایب روش های مختلف کنترلی موتور BLDC، نکات مربوط به استفاده از روش های کنترل بدون حسگر، موثر بودن روش های کاهش ریپل گشتاور ناشی از کموتاسیون و کنترل در ناحیه کاهش شار برای یک موتور BLDC با جزئیات بیشتری توصیف می گردند. درنهایت در خصوص استفاده از روش های فوق در یک درایو تجاری موتور BLDC پیشنهاداتی ارائه می گردد.
۱۱.

مدلسازی انتشار CO2 از سیستم های تامین انرژی ساختمان های پیچیده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حامل های انرژی مصرف انرژی گازهای گلخانه ای انتشار CO2 ساختمان های پیچیده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 730 تعداد دانلود : 715
در دهه های اخیر، انتشار گازهای گلخانه ای و به خصوص CO2 موجب پدید آمدن اثرات زیست محیطی ناگواری نظیر تغییرات اقلیم و گرم شدن کره ی زمین شده است. در این میان علاوه بر منابع انتشار طبیعی، فعالیت های انسانی از مهم ترین منابع انتشار CO2 در جو به شمار می روند. در این بین، مصرف انرژی بیشترین سهم را در انتشار CO2 در جو دارا می باشد. بخش های مختلفی اعم از صنعت، حمل و نقل و ساختمان ها مصرف کننده ی انرژی می باشند که هر کدام نقش عمده ای در آلودگی هوا و تولید گازهای گلخانه ای دارند. طبق آمارهای رسمی، ساختمان ها بیش از یک سوم کل انرژی مصرفی دنیا را به خود اختصاص می دهند. بنابراین، نقش ساختمان های بزرگ، به عنوان سیستم های انرژی بزرگ بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله، ضمن ارائه ی مدلی برای انتشار CO2 ناشی از مصرف انرژی در یک ساختمان بزرگ، میزان CO2 منتشر شده در یک نمونه ی عملی محاسبه شده است.
۱۲.

مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران: آزمون علی تودا و یاماموتو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رشد اقتصادی همجمعی مصرف انرژی آزمون کرانه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 284 تعداد دانلود : 656
این مطالعه رابطه میان مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران را با استفاده از داده های سری زمانی 1352 تا 1391 بررسی می کند. روش آزمون غیر علی تودا و یاماموتو (1995) برای آزمون علیت و روش آزمون کرانه ها، برای همجمعی پیشنهاد شده است. در این مطالعه، برای رسیدن به آنالیزهای دقیق تر مصرف انرژی به مصرف نفت، گاز و برق تقسیم شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که، یک رابطه علی یک طرفه میان مصرف کل انرژی و رشد اقتصادی از مصرف کل انرژی به رشد اقتصادی وجود دارد. همچنین، این برای مورد مصرف نفت و رشد اقتصادی با جهت علیت از سمت رشد اقتصادی، نیز صحیح است. یک رابطه علی دو طرفه بین مصرف گاز و رشد اقتصادی وجود دارد. همچنین، مطالعه نشان می دهد که رابطه علی میان مصرف برق و رشد اقتصادی از سمت مصرف برق وجود دارد. آزمون همجمعی، روابط بلندمدت میان مصرف کل انرژی و رشد اقتصادی و همچنین، میان مصرف گاز و رشد اقتصادی را شناسایی می کند. علاوه بر این، آنالیز همجمعی هیچ رابطه بلند مدتی میان مصرف نفت و رشد اقتصادی و همچنین، مصرف برق و رشد اقتصادی را نشان نمی دهد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۷۱