راهبردهای آموزش در علوم پزشکی

راهبردهای آموزش در علوم پزشکی

راهبردهای آموزش دوره ششم تابستان 1392 شماره 2 (پیاپی 20) (مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

مقالات

۱.

رابطه فرهنگ سازمانی و اخلاق حرفه ای؛ اعضای هیات علمی دانشگاه کاشان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: فرهنگ سازمانی اعضای هیات علمی اخلاق حرفه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 75 تعداد دانلود : 943
اهداف: ترویج اخلاق حرفه ای در دانشگاه، در گرو تصور انسان از فرهنگ سازمانی دانشگاه است. فرهنگ سازمانی به عنوان یکی از عوامل مهم پیشرفت یا شکست سازمان ها شناخته می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و اخلاق حرفه ای اعضای هیات علمی در دانشگاه کاشان انجام شد. روش ها: این مطالعه توصیفی- همبستگی در 260 عضو هیات علمی دانشگاه کاشان انجام شد و 110 نفر به عنوان نمونه به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. از 2 پرسش نامه فرهنگ سازمانی و اخلاق حرفه ای برای جمع آوری داده ها استفاده شد. تحلیل داده ها با آزمون های T تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون ، رگرسیون و تحلیل واریانس چندگانه و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 16 صورت گرفت. یافته ها: میانگین مولفه فرهنگ سازمانی (78/0±20/4) و اخلاق حرفه ای (7/0±22/4) بالاتر از حد متوسط بود. از میان مولفه های فرهنگ سازمانی، تنها مولفه های ریسک پذیری (22/2=t؛ 03/0=p) و تیم گرایی (80/1=t؛ 045/0=p) قابلیت پیش بینی اخلاق حرفه ای اعضا را داشتند. تنها رابطه بین فرهنگ سازمانی و مولفه کرامت انسانی معنی دار بود (24/0=r؛ 02/0=p). نتیجه گیری: فرهنگ سازمانی بر رفتار فردی، عملکرد سازمانی، انگیزش شغلی، خلاقیت و نوآوری، تعهد و اخلاق حرفه ای تاثیر می گذارد.
۲.

ویژگی های سازمان یادگیرنده بر اساس مدل سنگه(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: یادگیری مدل سنگه تفکر گروهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 635 تعداد دانلود : 802
اهداف: امروزه موسسات آموزش عالی مانند سایر سازمان­ها رو در روی چالش­های جدیدی قرار گرفته­اند و برای ادامه حیات و انطباق با محیط پیرامون نیاز به تغییر و تحول اساسی دارند. یکی از راه­های مقابله با فشارهای محیطی در دانشگاه­ها به کارگیری ویژگی­های سازمان یادگیرنده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل سازمان­ یادگیرنده پیتر سنگه در دانشکده پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد صورت گرفت. روش­ها: این مطالعه توصیفی در بین اعضای هیات علمی دانشکده پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در سال تحصیلی 91-1390 انجام شد. 92 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار اندازه­گیری پرسش نامه استاندارد در قالب 40 گویه بسته پاسخ برحسب طیف پنج درجه­ای لیکرت شامل مؤلفه ­ های قابلیت­های فردی، الگوهای ذهنی، آرمان مشترک، یادگیری تیمی و تفکر سیستمی بود. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 17 و با آزمون­های T تک نمونه­ای و تحلیل واریانس انجام شد. یافته­ها: دانشکده پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد از نظر ویژگی های سازمان یادگیرنده در سطح متوسطی قرار داشت (65/0±01/3؛ 008/0=p؛ 22/3=t). میزان استفاده از قابلیت های فردی (019/0=p)، یادگیری گروهی (05/0=p) و تفکر سیستمی (001/0=p) معنی دار بود (جدول 1). بین دیدگاه اعضای هیات علمی دانشکده پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد با مرتبه های مختلف علمی در رابطه با وضعیت مولفه های سازمان یادگیرنده، تفاوت معنی دار وجود نداشت. نتیجه­گیری: وضعیت دانشکده پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد به عنوان سازمان یادگیرنده مطلوب نیست.
۳.

ارتباط بین سرمایه فکری و عملکرد در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: سرمایه فکری آموزش عالی عملکرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 965 تعداد دانلود : 309
اهداف: دانشگاه ها و دیگر عرضه کنندگان آموزش عالی نقش مهمی در توسعه جامعه دانایی محور ایفا می کنند. سرمایه فکری عنصر کلیدی در دستیابی به مزیت رقابتی پایدار است. هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش و ارتباط سرمایه فکری و عملکرد نظام دانشگاهی بود. روش ها: این پژوهش پیمایشی در سال 1391 در 6 دانشگاه ایران انجام و دو گروه نمونه در مطالعه وارد شد. ابزار پژوهش شامل دو پرسش نامه محقق ساخته خبرگان دانشگاهی و نظرسنجی وضعیت سرمایه فکری در دانشگاه ها بود. به منظور بررسی داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام، T تک نمونه ای و تحلیل واریانس چندمتغیره در قالب نرم افزار آماری SPSS 13 استفاده شد. یافته ها: میانگین عملکرد نظام دانشگاهی از نظر اعضای هیات علمی 30/36±87/52 بود و با سرمایه انسانی، سرمایه رابطه ای و سرمایه ساختاری رابطه مثبت و معنی دار داشت. بین عملکرد نظام دانشگاهی با زیرمولفه های هیات علمی، دانشجو، کارکنان، فرهنگ سازمانی، ارتباط با صنعت و تعاملات علمی رابطه مثبت و معنی دار مشاهده شد. در مولفه سرمایه انسانی و سرمایه رابطه ای بین دانشگاه ها تفاوت معنی داری وجود داشت، اما در سرمایه ساختاری بین دانشگاه ها تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: مولفه های سرمایه فکری بر عملکرد نظام دانشگاهی موثر هستند و با توجه به وضعیت متوسط دانشگاه های ایران در این مولفه ها، مدیریت مطلوب تر سرمایه فکری در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی منجر به بهبود عملکرد نظام دانشگاهی می شود.
۴.

رابطه بین سبک های یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانشجویان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: پیشرفت تحصیلی سبک یادگیری وابسته به محیط غیروابسته به محیط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 297 تعداد دانلود : 37
اهداف: کنکاش در مورد شیوه ها و سبک های یادگیری و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی، منجر به حرکت در جهت یادگیری مطلوب می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سبک های یادگیری با سن، جنسیت و وضعیت تحصیلی دانشجویان بود. روش ها: این مطالعه توصیفی همبستگی در کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور واحد خلخال در سال تحصیلی 91-1390 انجام شد. 150 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها آزمون اشکال نهفته ویتکین (GEFT) بود. معدل نیمسال اول دانشجویان به عنوان شاخص وضعیت تحصیلی درنظرگرفته شد. به منظور بررسی رابطه بین سبک های یادگیری و مولفه های آن با سن، جنسیت و پیشرفت تحصیلی از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام با کمک نرم افزار آماری SPSS 18 استفاده شد. یافته ها: گروه معدل 99/16-00/16 دارای بالاترین مقدار عددی سبک یادگیری (62/1±2/17) و گروه معدل 99/14-00/14 دارای کمترین مقدار عددی سبک یادگیری (54/1±6/11) بود. تاثیر سن بر سبک یادگیری FI معنی دار و بر سبک یادگیری FD غیرمعنی دار بود. رابطه سبک یادگیری FI، سبک یادگیری FD و کلیت سبک یادگیری با وضعیت تحصیلی معنی دار بود و همگی پیش بینی کننده وضعیت تحصیلی بودند. نتیجه گیری: سن و جنسیت بر نوع سبک یادگیری تاثیر دارند. دانشجویان در سنین پایین و دختران به سبک یادگیری وابسته به محیط آموزشی گرایش بیشتری دارند.
۵.

عوامل موثر بر یادگیری الکترونیکی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: یادگیری الکترونیکی اثربخشی آموزشی آموزش تحت شبکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 958 تعداد دانلود : 785
اهداف: تأکید بر یادگیری مستمر کارکنان از راه های مناسب برای کسب مزیت رقابتی پایدار است. در وضعیت رقابتی و مبتنی بر میزان هزینه به فایده، یادگیری الکترونیکی بهترین گزینه است. هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل فردی، شغلی، سازمانی و آموزشی و تعیین میزان تاثیرگذاری آنها بر یادگیری های الکترونیکی بود. روش ها: این پژوهش توصیفی- تحلیلی در کارکنان صنایع ارتباطی پایاگستر که طی سال های 90-1389 تحت پوشش آموزش های الکترونیکی قرار گرفتند انجام شد. 201 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده برای پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته 2بخشی استفاده شد. برای تحلیل داده های گردآوری شده از نرم افزار SPSS 18 و روش تحلیلی عامل اکتشافی به عنوان روش تحلیل چندمتغیره و وابسته بهره گرفته شد. یافته ها: مهم ترین متغیر تاثیرگذار بر یادگیری های الکترونیکی از دیدگاه کارکنان، اعتقاد به آموزش مداوم و کم اهمیت ترین متغیر، ارایه گواهینامه آموزشی بود. حمایت مدیریت از آموزش الکترونیکی و کاربری آسان دوره ها دارای بیشترین بار عاملی (967/0) و توجه به ویژگی های سازمان و کارکنان در تدوین دوره ها دارای کمترین بار عاملی (504/0) بود. 4 عامل اصلی در مجموع 92/69% واریانس کل را تبیین کردند. نتیجه گیری: عوامل فردی، شغلی، سازمانی و آموزشی بر یادگیری الکترونیکی موثر است.
۶.

شیوه های موثر بر تدریس و یادگیری درس آناتومی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: یادگیری روش تدریس ارزشیابی آناتومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 282 تعداد دانلود : 55
اهداف: آناتومی از پایه های اساسی دانش پزشکی و آموزش آن برای دانشجویان رشته های مختلف پزشکی، ضروری است. ارتقای کیفیت این درس جز با شناخت دقیق ارکان آن میسر نخواهد بود. این مطالعه با هدف یافتن بهترین شیوه آموزشی و مهم ترین عوامل موثر بر یادگیری آناتومی از دیدگاه دانشجویان انجام شد. روش ها: این مطالعه توصیفی در دانشجویان مقطع کارشناسی پیوسته رشته های پیراپزشکی ورودی سال های 88-1387 دانشگاه علوم پزشکی بابل به روش سرشماری انجام گرفت. 167 دانشجو به پرسش نامه ها پاسخ داده و وارد مطالعه شدند. پرسش نامه مورد استفاده برای جمع آوری داده ها خودایفا و دارای 15 سئوال در زمینه روش تدریس نظری و عملی، روند ارزشیابی اساتید و فاکتورهای موثر برای ارتقای کیفیت یادگیری دانشجویان مانند فضای فیزیکی کلاس، ساعت تدریس و نحوه چیدمان صندلی بود. داده ها با استفاده از آزمون های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون و نرم افزار SPSS 18 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: از نظر دانشجویان، مرور مباحث نظری در کلاس عملی، نحوه چیدمان صندلی U شکل در کلاس، برگزاری کلاس های عملی، ارزشیابی پایان دوره به صورت تلفیقی، برگزاری کوئیزهای کلاسی و افزایش ساعت های کلاس عملی، ارتقای روش های تدریس اساتید، برگزاری کلاس های آناتومی در ساعت 8 تا 10 صبح و ارایه جمع بندی مطالب تدریس شده در پایان هر جلسه توسط استاد بر یادگیری درس آناتومی تاثیر مثبت داشت. نتیجه گیری: با به کارگیری مناسب ابزارهای کمک آموزشی و ارتقای مهارت های تدریس اساتید، می توان گامی موثر در پیشبرد یادگیری دانشجویان در درس آناتومی برداشت.
۷.

نیازهای آموزشی مربیان کمک های اولیه جمعیت هلال احمر(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:

کلید واژه ها: نیازسنجی آموزشی امداد و نجات جمعت هلال احمر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 387 تعداد دانلود : 538
اهداف: نیازسنجی یکی از بحث انگیزترین مفاهیم حوزه خدمات اجتماعی، تعلیم و تربیت و برنامه ریزی آموزشی است. هدف از انجام این پژوهش، نیازسنجی و اولویت بندی آموزشیِ مربیان امداد و کمک های اولیه جمعیت هلال احمر استان آذربایجان غربی از نظر کارشناسان، مسئولان آموزشی و مربیان بود. روش ها: این پژوهش توصیفی- پیمایشی در مربیان امداد و کمک های اولیه و کارشناسان و مسئولان آموزشی جمعیت هلال احمر استان آذربایجان غربی سال 1390 انجام شد . 189 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه شامل 30 گویه درباره نیازهای آموزشی مربیان امداد و کمک های اولیه استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های فریدمن و کروسکال- والیس با کمک نرم افزار آماری SPSS 14 استفاده شد. یافته ها: تفاوت معنی داری بین نیازهای اولویت بندی شده از دید مربیان و مسئولان آموزشی مشاهده شد (001/0=p). مهم ترین اولویت آموزشی از دید مربیان ""برگزاری دوره های غیرحضوری از طریق ارسال کتب و منابع خودآموز"" و از دید مسئولان ""آشنایی با روش ها و فنون تدریس و اداره کلاس"" بود. در مجموع اختلاف بین دو گروه در اولیوت بندی نیازهای آموزشی زیاد بود. نتیجه گیری: هرچند مربیان و مسئولان آموزشی جمعیت هلال احمر در اولویت بندی نیازها با هم اختلافات جدی دارند، اما در حیطه آموزش، بیشترین نیاز را ""برگزاری دوره های بازآموزی و ارایه جدیدترین مطالب مربوط به تدریس امداد در طول سال"" و کمترین نیاز را ""آشنایی با آسیب های مفصلی و استخوانی"" می دانند.
۸.

ارزیابی درونی گروه سلامت دهان و دندان پزشکی اجتماعی؛ دانشگاه علوم پزشکی تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: ارزیابی درونی برنامه آموزشی سلامت دهان دندان پزشکی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 207 تعداد دانلود : 573
اهداف: ارزیابی درونی، قضاوت اعضای موسسه درباره عملکرد گروه خود و میزان دستیابی به اهداف را نشان می­دهد و فرصتی برای ارتقای کیفیت آن است. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی درونی مبتنی بر اهداف گروه آموزش سلامت دهان و دندان پزشکی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی تهران بود. روش ها: این مطالعه مقطعی در سال 1387 در گروه آموزش سلامت دهان و دندان پزشکی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد و مدیر گروه، اعضای کمیته ارزیابی درونی، اعضای هیات علمی، کارکنان و مسئولان بخش های آموزشی در عرصه دانشجویان و جمعی از دانش آموختگان برای مطالعه انتخاب شدند. پرسش نامه برای هر گروه در 10 حوزه رسالت ها و اهداف، ساختار سازمانی و مدیریت، هیات علمی، دوره های آموزشی و برنامه های درسی، فرآیند تدریس و یادگیری، امکانات و تجهیزات آموزشی و پژوهشی، عرصه های آموزش دانشجویان در جامعه، دانشجویان، پژوهش و دانش آموختگان طراحی شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 11.5 و آزمون های آماری مجذور کای و آنووا تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: مهم ترین نقطه ضعف گروه سلامت دهان و دندان پزشکی اجتماعی ""تجربه کم و عدم وجود الگویی مناسب در ایران برای راه اندازی بخش""، مهم ترین نقطه قوت ""وجود اعضای هیات علمی جوان و علاقمند""، مهم ترین تهدید ""منابع مالی محدود گروه"" و مهم ترین فرصت ""مشارکت فعال اعضای گروه در فعالیت ها"" بود. نتیجه گیری: وضعیت گروه آموزشی سلامت دهان و دندان پزشکی اجتماعی در 10 حوزه مورد بررسی نسبتاً مطلوب است.
۹.

وضعیت یادگیری سازمانی و توانمندسازی پرستاران؛ دانشگاه علوم پزشکی تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 97 تعداد دانلود : 411
اهداف: یادگیری سازمانی فرآیندی پویا ست که سازمان را قادر به سازگاری سریع با تغییرات می سازد . هدف از مطالعه حاضر، بررسی ارتباط دو مولفه یادگیری سازمانی و توانمندسازی از دیدگاه پرستاران به عنوان منابع بزرگ دانش سازمانی و انتقال دانش در بیمارستان ها بود. روش ها: مطالعه توصیفی- همبستگی حاضر در جامعه 1200 نفری پرستاران 4 بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران در بازه زمانی مهرماه تا اسفندماه 1391 انجام گرفت. 310 پرستار به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه استاندارد دارای 3 بخش اطلاعات جمعیت شناختی، پرسش نامه 16سئوالی گومز و 20 سئوال پیرامون مولفه توانمندسازی کارکنان بود. تجزیه و تحلیل داده های با استفاده از نرم افزار SPSS 18 و آزمون های آماری همبستگی پیرسون، آزمون T مستقل و آنوا انجام شد. یافته ها: میانگین مولفه یادگیری سازمانی در پرستاران مورد مطالعه، 73/0±99/2 و توانمندسازی 57/0±60/3 بود. قوی ترین همبستگی مولفه توانمندسازی با بُعد فضای باز و آزمایشگری (51/0=r) و ضعیف ترین همبستگی با بُعد دید سیستمی (39/0=r) بود. رابطه معنی داری بین مولفه توانمندسازی (023/0=p) و بعد فضای باز و آزمایشگری (005/0=p) با متغیر جنسیت وجود داشت. همچنین رابطه معنی داری بین بُعد دید سیستمی (015/0=p) و متغیر نوع استخدامی پرستاران مشاهده شد.
۱۰.

اهمیت و جایگاه ابزارهای وب 2 در آموزش مجازی؛ پیاده سازی رویکرد تعاملی در دانشگاه های مجازی ایران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: دانشگاه مجازی یادگیری الکترونیک وب 2 رویکرد تعاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 992 تعداد دانلود : 88
اهداف: با توجه به فلسفه اصلی دانشگاه مجازی یعنی ایجاد تغییرات بنیادی در حوزه آموزش و تغییر نقش استاد و دانشجو، متناسب ترین رویکرد جهت طراحی و پیاده سازی دانشگاه مجازی، رویکرد تعاملی است. این رویکرد بر تعامل، همکاری و مشارکت در فضای آموزش مجازی تاکید دارد. هدف از انجام این پژوهش ارایه راهکاری به منظور پیاده سازی رویکرد تعاملی در دانشگاه های مجازی بود. روش ها: در این مطالعه مروری سعی شد با مرور و تحلیل مهم ترین اسناد نظری و پژوهشی موجود، راهکاری برای حاکمیت رویکرد تعاملی در دانشگاه های مجازی ایران ارایه شود. جست وجوی الکترونیک در پایگاه های اطلاعاتی معتبر و برخی از کتب با کلمات کلیدی یادگیری الکترونیک، اشکال دانشگاه مجازی، دانشگاه مجازی ایران و رویکرد تعاملی انجام شد. یافته ها: برای تحقق رویکرد تعاملی در دانشگاه های مجازی، ورود وب 2 و قابلیت های آن به عنوان ابزاری نوین قابل دفاع به نظر رسید؛ قابلیت ها و ابزارهای وب 2 معیارهای لازم برای ایجاد و توسعه دانشگاه مجازی متناسب با رویکرد تعاملی را دارا بود. نتیجه گیری: مهم ترین مزایای حاصل از پیاده سازی ابزارهای وب 2 (وبلاگ، ویکی، پادکست و شبکه های اجتماعی) در دانشگاه مجازی مثل تغییر نقش استاد و دانشجو، افزایش کیفیت یادگیری، رشد مهارت های تفکر انتقادی، تفکر خلاق و حل مساله، شکل گیری گروه های همکاری و محیط های تعامل محور، زمینه های لازم برای طراحی و اجرای دانشگاه مجازی با محوریت رویکرد تعاملی را فراهم می آورد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۸۱